Τετάρτη 2 Μαρτίου 2011

Ο Χαρταετός και η Σαρακοστή

Το πέταγμα του χαρταετού είναι επινόηση των αρχαίων λαών της Άπω Ανατολής. Φαίνεται να άνοιξε τα πολύχρωμα και εύθραυστα φτερά του πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια, περίπου στα 1.000 π.Χ., στην Ανατολή. Στη Κίνα φτιάχνεται από μετάξι και μπαμπού, με τη μορφή του δράκου.
Στην Ιαπωνία, παίρνει τη μορφή των Σαμουράι !
Στην Ελλάδα, πολύ πριν τον 4ο π.Χ. αιώνα, συναντάμε αητούς σε απεικονίσεις αγγείων οι όποίοι μάλλον φτιάχνονταν από πανί.
Πολύ πολύ αργότερα, θα έρθει ο χαρταετός στη Μεσαιωνική Ευρώπη από τον εξερευνητή Μάρκο Πόλο.
Το πέταγμα του χαρταετού συμβόλιζε την κάθαρση της ψυχής μετά το ξεφάντωμα της Αποκριάς.
Ο χαρταετός στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για :
- μέτρηση της θερμοκρασίας
- μέτρηση της ταχύτητας των ανέμων
- για μελέτες της ατμόσφαιρας
- για μελέτη του ηλεκτρισμού
- για αεροφωτογραφίσεις
Επίσης, έχουμε μαρτυρίες ότι χαρταετοί έσωσαν ναυαγούς.
Παλιότερα στον τόπο μας , οι χαρταετοί κατασκευάζονταν πάντα από παιδιά με υλικά από χαρτί, καλάμι, σπάγκο και εφημερίδες ή από αποκριάτικες κορδέλες.
Σήμερα, αντί γι αυτά, αγοράζονται έτοιμοι, πλαστικοί … χαρταετοί .

Υπάρχουν και παιδιά που δεν είναι τυχερά!
Χαρταετοί στη Γάζα










flying_kites_and_freed_spirits_by_tsinhee.jpg

Tο Παιδί κι ο Χαρταετός (ή Το Παιδί και το Αεροπλάνο*)

[* Οι λέξεις "χαρταετός" και "αεροπλάνο" είναι ίδιες στα Αραβικά.]










του Marcel Khalife, απόδοση στα ελληνικά: thalassaki

Ήταν κάποτε ένα μικρό αγόρι
Έπαιζε στο χωριό, ψάχνοντας για σπάγγο να πετάξει χαρταετό
Κοίταξε τριγύρω και είπε, "δεν ξέρω τι 'ναι αυτό που λάμπει"
"Δείτε, κοιτάξτε ένα χαρταετό"
"Έρχεται προς τα εμένα"

Ήταν κάποτε ένα μικρό αγόρι
Έπαιζε στο χωριό, ψάχνοντας για σπάγγο να πετάξει χαρταετό
Κοίταξε τριγύρω και είπε, "δεν ξέρω τι 'ναι αυτό που λάμπει"
"Δείτε, κοιτάξτε ένα χαρταετό"
"Έρχεται προς τα εμένα"

"Είναι μεγάλος χαρταετός, δε χρειάζομαι σπάγγο"
"Κι έχει φτερά πιο μεγάλα απ' το σπίτι του γείτονα"
Τρεμούλιασε η καρδιά του, πέταξε στα φτερά του χαρταετού
Κι ολάκερος ο ουρανός τού 'πε τα μυστικά του

Σταμάτησε στην πλατεία και φώναξε τους φίλους
Ο βρυχηθμός του αεροπλάνου πιο δυνατός απ' όλες τις φωνές

Μαζευτήκαν τα παιδιά κι έπαψαν το παιχνίδι
Τραντάχτηκε ο τόπος, μια ιστορία σαν ψέμα
Κι ο βρυχηθμός έγινε σύννεφο καπνού, δεν ξέρω τι συνέβη
Ακούστηκε σειρήνα
Το αεροπλάνο που μετέφερε ιστορίες και ποιήματα
Έβαλε φωτιά στη γη και κατέστρεψε το σπίτι
Κατέστρεψε το σπίτι, το σπίτι

Και πέταξε μακριά, ίσια μες στα σύνορα
Τα σύνορα που με γέννησαν, αστραπές βροντές βομβάρδισαν τον κόσμο
Το παιχνίδι πέταξε, μαζί του η ιστορία
Κι έγιναν τα παιδιά της ιστορίας θραύσματα

Της ιστορίας που γράφτηκε στα πεζούλια του χωριού
Ταπεινό χωριό που άναψε σαν το κερί

Και το κερί άναψε λαμπρό, κι η κραυγή αντήχησε...



Η κυρα Σαρακοστή μας


Ενα έθιμο που εχει σχεδόν χαθεί ειναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής. Την χρησιμοποιούσαν σαν ενα ιδιόμορφο ημερολόγιο για να μετράνε τις βδομάδες της νηστείας. 

40 μέρες κράταγε η νηστεία πριν το Πάσχα, επειδή τόσες νήστεψε και ο Χριστός στην έρημο.
Παλιά, μερικές γυναίκες, τις τρεις πρώτες μέρες της Σαρακοστής δεν έβαζαν στο στόμα τους τίποτα, ούτε καν ψωμί ή νερό. Την τέταρτη έτρωγαν μόνο ειδικά φαγητά - καρυδόπιτα, σούπα με φασόλια, πετιμέζι.
Η "κυρά Σαρακοστή" ήταν το ημερολόγιό τους.
Την παρίσταναν ως καλογριά. Έπαιρναν μια κόλλα χαρτί και σχεδίαζαν μια γυναίκα. Δεν της έκαναν στόμα γιατί συνέχεια νήστευε και τα χέρια της ήταν σταυρωμένα γιατί όλο προσευχόταν. Είχε 7 πόδια, τις 7 βδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν και ένα πόδι. Αυτό το κομμάτι χαρτί το κρύβουν ή σε ένα ξερό σύκο ή στο ψωμί της Ανάστασης. Σε όποιον τύχαινε έφερνε γούρι!!!!
Σε κάποια μέρη την έκαναν και πάνινη την "κυρά Σαρακοστή" τους και τη γέμιζαν με πούπουλα.
Την Κυρά Σαρακοστή
που 'ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι εναν σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατι νήστευε καιρό.
Και τις μέρες της μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά.
Κόβαν ένα την βδομάδα
μέχρι 'νάρθει η Πασχαλιά.
Καλή Σαρακοστή!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου